Al decennialang draait het dominante economische model om groei en winst, vaak ten koste van mens en milieu. Het resultaat? Toenemende ongelijkheid, verzwakte lokale economieën en steeds minder zeggenschap voor gewone mensen. Grote bedrijven winnen aan macht, terwijl lokale winkels, ontmoetingsplekken en voorzieningen langzaam verdwijnen.
En dat terwijl wij – de mensen die werken, kopen, zorgen en bouwen – zelden echt invloed hebben op hoe de economie is ingericht. Of op wie er van profiteert.
We praten vaak over distributie – hoe geld wordt verdeeld via belastingen, subsidies en hulp aan wie het nodig heeft. Maar als we echt iets willen veranderen, moeten we al eerder ingrijpen. Predistributie draait om een eerlijke verdeling van macht, middelen en kansen aan de basis. Dat vraagt om een fundamentele verandering in ons economisch systeem – een economie die is gebouwd op samenwerking, eigenaarschap en zeggenschap voor iedereen. Niet als bijzaak, maar als uitgangspunt.
Daar komt de gemeenschapseconomie in beeld.
De gemeenschapseconomie is lokaal geworteld, waarin zeggenschap en eigenaarschap gedeeld worden. Waar samenwerking, zorg en duurzaamheid geen bijzaak zijn, maar het uitgangspunt.
Wat als de economie in de handen van de gemeenschap was?
Denk aan wooncoöperaties met stabiele huren. Lokale energie- en voedselinitiatieven waarin bewoners de regie hebben. Deelplatformen, buurtmunten, en ondernemingen waar eigenaarschap en besluitvorming gedeeld worden.
De gemeenschapseconomie laat zien dat de economie niet iets is wat ons overkomt – het is iets wat we samen kunnen vormgeven. Hoe we wonen, werken, zorgen en samenleven: het kan anders.
In deze eerste explainer van onze serie lees je wat de gemeenschapseconomie is, hoe ze werkt in de praktijk, en welke rol bewoners, organisaties en overheden kunnen spelen om haar te versterken. Geen utopie, maar een groeiend alternatief dat in steeds meer steden en buurten zichtbaar wordt.
Lees de explainer en ontdek de gemeenschapseconomie – en hoe we daar samen aan kunnen bouwen.