Digitale Gemeenschapsgoederen Uitgelegd
Een gedeeld begrip van deze concepten en hun belang in de bredere gemeenschap en binnen verantwoordelijke ministeries is cruciaal om deze agenda op de juiste manier vooruit te helpen.
Om deze vragen te verkennen, hebben we toegankelijke 5-pagers samengesteld waarin we kort ingaan op de bouwstenen van Digitale Gemeenschapsgoederen en Digitale Publieke Infrastructuur, en de mogelijke rol(len) van de overheid, aan de hand van aansprekende voorbeelden.
The Basics
Digitale Gemeenschapsgoederen gaan niet alleen over digitale technologie, maar ook over de economie, hoe die georganiseerd is en wie ervan profiteert. Digitale Gemeenschapsgoederen vertegenwoordigen een democratische praktijk, met gedeeld eigendom, en initiëren zo een verschuiving weg van gecentraliseerd (privaat of staats) beheer van technologie naar democratisering van digitale infrastructuur. Op deze manier helpen Digitale Gemeenschapsgoederen publieke waarden als democratie, zelfbeschikking en soevereiniteit te bewaken en te versterken. In de eerste explainer zetten we uiteen hoe deze verschuiving tal van kansen biedt voor Nederland, of elk land dat Digitale Gemeenschapsgoederen serieus neemt.
Lees de explainer
Collectief Eigendom
De tweede Explainer in de serie gaat over Collectief Eigendom. Het is een van de kernaspecten van de commons in het algemeen, zowel fysiek als digitaal. Digitaal Collectief Eigendom draait om het idee dat een groep burgers of organisaties kan samenwerken en collectief 'eigenaar' kan zijn van een bepaalde digitale bron.
We hebben het vaak over rentmeesters in plaats van eigenaars, vooral in het digitale domein. Een steward (een medeontwikkelaar, gebruiker of ondersteunende organisatie) van bijvoorbeeld Wikipedia of het Matrix-protocol speelt samen met de andere stewards een cruciale rol in het onderhoud van de digitale bron, maar heeft niet noodzakelijkerwijs formele eigendomsrechten.
Lees de explainer
Democratische Praktijk
Digitale Gemeenschapsgoederen hebben geen aandeelhouders en stappen bewust af van hiërarchische bestuursmodellen. Hoe zien alternatieve bestuursmodellen er in de praktijk uit? Op welke waarden zijn ze gebaseerd en welke rol spelen procedures en licenties? En wat is er precies democratisch aan deze modellen?
Deze Explainer, met voorbeelden als Mastodon, Wikipedia en Drivers Cooperative, geeft antwoord op deze en meer vragen.
Lees de explainer
Samenwerkcultuur
Niet-hiërarchische, niet-marktgedreven samenwerking op het internet is een cultureel fenomeen op een voorheen ongekende schaal, waarin Digital Commons een belangrijke rol spelen. Deze Explainer geeft inzicht in die samenwerkingscultuur.
Drie punten staan centraal: De verschillende motivaties die mensen ertoe aanzetten deel uit te maken van Digitale Gemeenschapsgoederen-projecten; het snijvlak tussen individuele en collectieve belangen; en een ecosysteemperspectief op innovatie. Deze keer dienen de open source besturingssystemen Linux en de federatieve protocollen Matrix en chatdienst Element als voorbeeld.
Lees de explainer
Soevereiniteit & Weerbare Ecosystemen
De veerkracht van en soevereiniteit over digitale infrastructuur staat in Nederland en Europa onder grote druk. Dit brengt ook de economie en de democratie in gevaar. Deze kwetsbaarheden zijn het gevolg van toenemende cyberdreigingen en oplopende geopolitieke spanningen, maar vooral van een grote afhankelijkheid van digitale infrastructuur die grotendeels in handen is van een klein aantal dominante buitenlandse marktpartijen. De praktijk en het bestuur van Digitale Gemeenschapsgoederen bieden hier een oplossing.
Lees de explainer
Praktijken van Zorgzaamheid
Tegenover een kapitalistische praktijk van accumulatie, manipulatie en exploitatie, zetten Digitale Gemeenschapsgoederen een ethiek van zorgzaamheid, zelfbeschikking en sufficiëntie. Zorgzaamheid is een van de kernelementen van het ‘gemeenschapsgoed’. Een digitaal goed kunnen we zien als een Digitaal Gemeenschapsgoed wanneer die is ingebed in een kader van zorgzaamheid, dat verschillende vormen aanneemt.
Een ideaaltypische opvatting van het Digitaal Gemeenschapsgoed is dat van een gemeenschap die niet alleen zorg draagt voor de ontwikkelde of ontwikkelende technologie, maar ook voor de betrokken groepen en individuen, én zich bewust is van de collectieve taak zorgzaamheid ook in te brengen in de bredere economie en samenleving.Lees de explainer
